Khangcing leh Khangcinglo

“Ngaihsutna lamsang khangcing (mature) lehkhangcinglo (immature) etkaakna” 

Ka’ laibu gelh hong maleep pakning.

Naupang lungsim ahihkeileh khangcinglo lungsim-pen khangcing hilo ahihman-in piicing zolo-a, na khatpeuh abawlna tung-ah athaneemna apulaak khatpeuh omleh mudah-in langbawl-hi. Anasep hoih khollo, ginalo pipi aphatsak omleh tua mi’ ading-in sihngam zahdek-a panna neithei-hi. Hihpen Nazi hunlaai-a khangnote azawhgawpna-uh khuaknimna kamkaih lian mahmah khat ahihi. Hihthu’ tungpan-in bang thutheihna kibehlap sakding na-hihiam? Na’ nasep bangmahpi hilopi hong phatgawp a-omleh tua mi-in nangma’ lungsim khempeuh hong nei-nuam, kamkaih hong leencip-nuam cihna ahihi.

Atelnop ding-in tulaai IT zatzia-ah, thu hoih na-sak mahmah, thupi na-sak mahmah khat (gentehna-in, “tate siamsinna lamsang tawsawn nading” cipak-ni)-pen social media (internet, facebook etc.)-ah na’ khahkhiat-pen asimmi tampi hi napi-in asimmi’ za-aseh 10 (10%) nangawn-in “Like” apiakloh man-in na’ online lawmte’ tung-ah na’ ngaihsutna kikheel-a, lai khahkhiatding ngaihsun kiik-nuam nawnlo, dinkhawl cihte-pen “khangcinglo” lungsim ahihi. Tua thamlo-in, hoih na-sak mahmah na’ thusunna tung-ah ahilolam, asialam-a hongki comment te’ ziak-in hehgawp, amimal-a thei-nuam vanvan cihte ‘khangcinglo’ lungsim ahihi.


Atung-a khangcinglo lungsim dinmun-ah Zomite papipi, puteekpipi kidiah dimdem laai-a, phatgawpna comment (kuppihna) te’ tung-ah naupangvaai takmah-in lungdam pulaak kiik tangtang-in, “aciamnuui ahitam” cilehanglah ataktak-khawng ana-hi tazen tam mahmah-hi. Akhialhna, athaneemna khat apulaak-kha om peuhmahleh amah leh ama’ kamkaihlet miteng-in vompi sakhuai-tuak acih bang-in buak-huan ngeingai thei dinmun-ah Zomi honpi-khat ki-omhi. Hihpen lian leh pil I-kisak mahmah hang-in khangcinglo (immature) cihna hi-a, sam-bang kaang phiupheu zeen-a khangcing naailo cihna ahihi.


Khangcing leh khangcinglo (mature and immature)-ah “khangmoi” zangh lo-in ‘khangcinglo’ hong kizatna aziak-pen ‘khangmoi’ cihciang-in pahtaakna lamsang leh akilawm kammal hi-a, akhanglaai genna hi-in, ‘khangcinglo’ cihciang-in ‘not mature’-tawh kisuun himahleh ‘im-mature’ kizangh sese-in ataangpi awilohna lamsang kammal (disapproving) ahihziak-in “khangcinglo” hong kizangh ahihi. Atom-in, khangcing ding-a kilawm khat-pen khangcing gamtat kampau hongneih theihloh ciang-in “not mature” sang-in “immature” akizat mahbang-in Zopau-ahzong “khangmoi – khangno” kizangh lo-in “khangcinglo” hong kizangh ahihi.


Na’ khangcing naai-hiam? Mite’ “Like” piakding lunggulhna peuh-tawh lai na-mawk gelhgelh kha-hiam? Mite’n “pil si-e., thukhual si-e.,” hong cihding khawng-peuh lunggulh-in lai khawng na-mawk gelhkha zeel-hiam? Tuabang lungsim ciang-tawh lai-peuh gelhgelh-in, thu-peuh na-gengenleh nang’ lamet-tawh akilehbulh-in comment tuak lecin na-kikeem siamkei pah-a, uutteng-makteng zial sukgawp-in na’ khangcinlohna na-taangko kha-thei zeel-hi. Eima’ khangcinlohna I-taangko ciang-in I’ haiina kician tak-a ataangko cihna hi-a, nangmah bekmah-in nangma’ vaai/dinmun/hihna atelpen na-hihi.


Hih thuluan-pen lungsimkhasiamzil (psychology) lam-ah mi’ minzaak mahmah Fishbach, Eyal and Finkelstein (2010: How Positive and Negative Feedback Motivate Goal Pursuit) malmat-a kahong suutkhiat ahihi. Thuluanpi-pen “novices could seek positive feedback and experts could seek negative feedback in order to overcome upcoming obstacles in pursuing their goals”(p. 528). Thaneemna leh kicinlahna hongki pulaak ciang-in I-heh gawp-hiam ahihkeileh I’kicinlahna kiveelcian pah-in I’ goal or target (kung ahihkeileh muiituum) I-tut theih nading kipuahphatna I-neihlawh zaw-hiam cih atheitelpen eimah-ciat hihang.

Zomi Pasian’ Thupha!

Zokhai

Previous
Next Post »
0 Komentar